مرصع کاری یا مخراج کاری یا جواهر نگاری یا نگین کاری. یکی از شاخه‌های صنایع دستی سنگی است.
تعریف مرصع کاری در لغت :
مرصع کاری یعنی تزیین کردن با جواهرات و سنگ ها
تعریف مرصع کاری در اصطلاح :
مرصع کاری ، مخراج کاری یا جواهر نگاری یا نگین کاری یعنی قرار دادن قطعه سنگی در داخل فلز و این کار چسباندن سنگ نیست بلکه نوعی از سوارکاری سنگها میباشد.
هنر مرصع کاری :
هنر مرصع کاری عبارت است از نشاندن جواهر (سنگهای قیمتی ونیمه قیمتی) بر روی ظروف، زیور آلات و اشیاء تزئینی دیگر
هنر مرصع کاری اسلامی
چون در دین اسلام استعمال ظروف سیمین و زرین منع گردیده و مکروه شناخته شده، هنرمندان سعی نموده‌اند
با ساخت اشیایی از قبیل قاب قرآن، جا دعا و همچنین زینت آلات، هنر مرصع کاری خویش را عرضه بدارند یک نوع تزیین معمول در قرون اولیه اسلام،
ساخت ظروف و یا اشیاء با نقش برجسته میباشد، به این ترتیب که نقوش و یا کلماتی را که برای تزیین شی ای در نظر می گرفته‌اند قبلاً از فلز دیگری تهیه کرده، بعد آن را روی ظرف و یا شییی منظور، الصاق می نموده‌اند.
در دوران سلجوقی، هنر مرصع کاری اشیاء فلزی به منتهای کمال رسید و از این دوران، اشیاء مختلف زیبایی به یادگار باقی مانده است.
طرز ساخت و تکنیک معمول در این دوره کاملاً متفاوت است.
در این زمان برای تزیین مفرغ با فلزات دیگر چون نقره و مس، ابتدا شیئ منظور را با ابزار مخصوص به هر شکل که می‌خواستند گود نموده بعداً نقاط کنده شده را با فلز مورد نظر پر می نموده‌اند.