فارغ التحصیلان دوره کارشناسی رشته حسابداری در آموزشگاه حسابداری توانائی لازم در احراز مشاغل و ایفای نقشهای زیر را دارند.
1- انجام کلیه امور حسابداری در موسسات بازرگانی، بانکها و واحدهای تولیدی و صنعتی
2- تصدی کلیه امور حسابداری در موسسات دولتی و شهرداریها
3- اشتغال به حرفه حسابرسی در موسسات حسابرسی.
4- طرح و اجرای سیستمهای مالی در موسسات بازرگانی و صنعتی
5- فارغ التحصیلان این دوره پس از کسب تجربه کافی میتواند در سطوح مختلف مدیریت مالی و حسابداری و حسابرسی انجام وظیفه نمایند.
ضرورت و توانایی
ضروت و اهمیت دوره کارشناسی حسابداری با توجه به نکات زیر بخوبی آشکار میگردد:
1- آشفتگی و نابسامانی دروضع مالی بسیاری از موسسات بازرگانی تولیدی، دولتی و شهرداریها و بخصوص صنایع ملی شده و عدم امکان ارائه گزارشهای مالی صحیحح و به موقع در این موسسات که ناشی از کمبود حسابداران متخصص میباشد.
2- عدم توانائی موسسات حسابرسی بخصوص موسسات حسابرسی وابسته به دولت در رسیدگی به گزارشهای مالی واحدهای اقتصادی به علت کمبود حسابداران تحصیل کرده در حرفه حسابرسی که در سالهای اخیر موجب وقفه یا تأخیر در امر رسیدگی گردیده است.
3- نارسائی در امر آموزش حسابداری در دانشگاهها و آموزشگاه حسابداری و مراکز آموزش فنی و حرفه ای و رشته های خدمات در وزارت آموزش و پرورش به علت کمبود استادان ودبیران تحصیل کرده و کارآزموده.
4- برنامه ریزی و کنترل عملیات بازرگانی، تولیدی و دولتی عموماً با کمک حسابداران و کارشناسان مالی تحصیل کرده امکان پذیر میباشد و در بسیاری از موارد کمبود اینگونه افراد انجام کار برنامه ریزی و کنترل عملیات را به عهده تاخیر انداخته است.
تردیدی نیست که تربیت کارشناسان حسابداری در دانشگاهها و موسسات آموزش عالی در کوتاه مدت و بلند مدت میتواند بسیاری از کمبودها و نارسائی های فوق را جبران نماید.
خرید و فروش کالا معمولاً فعالیت اصلی واحدهای تجاری و بازرگانی محسوب می شود یعنی این شرکت ها کالا یا کالاهایی رو به قصد فروش خریداری می کنند و این تفاوت عمده ای است که در حسابداری شرکت های تجاری با شرکت های خدماتی وجود دارد چون در شرکت های خدماتی کالایی برای فروش و آموزشگاه حسابداری ، خریداری نمی شود.
به همین دلیل در شرکت ها بازرگانی حسابی تحت عنوان حساب موجودی کالا در دفتر کل برای کنترل عملیات خرید و فروش کالا افتتاح می شود .
سیستم های نگهداری و کنترل موجودی کالا شامل :
بر اساس اصول پذیرفته شده حسابداری دو نوع روش حسابداری برای نگهداری موجودی مواد و کالا وجود دارد که عبارتند از:
۱- سیستم ادواری
۲- سیستم دائمی
لازم به توضیح است که تفاوت های بین این دو سیستم تاثیر عمده ای روی چگونگی مدیریت واحد بازرگانی و همچنین نشان دادن سود و زیان آن در صورت های مالی دارد.
سیستم ادواری موجودی کالا :
این سیستم در آن گروه از واحدهای تجاری مورد استفاده قرار می گیرند که کالاهای نسبتا ارزان قیمت می فروشند در چنین شرکت هایی هزینه نگهداری سوابق موجودی کالا بیشتر از منافع آن می باشد به همین خاطر این شرکت ها در هر سال حداقل یکبار مبادرت به شمارش فیزیکی موجودی کالا می نمایند تا مقادیر موجودی کالا را مشخص کنند و از این مقادیر موجودی کالا در تهیه صورت های مالی استفاده می کنند. واحدهایی نظیر رستورانها و فروشگاههای زنجیره ای کوچک نیز از این سیستم استفاده می کنند.
سیستم دایمی موجودی کالا :
واحدهای بازرگانی که از این سیستم استفاده می کنند یک سابقه مستمر از موجودی کالا را در اختیار دارند. اصولا این سیستم در مواردی که کالاهای گرانقیمت همچون اتومبیل و جواهرات یا اثاثیه دارند بهترین روش برای نگهداری موجودی کالا می باشد .
اگر چه استفاده از این سیستم پر هزینه است ولی این هزینه را می توان با زیان ناشی از کسری یا سرقت کالا های گرانقیمت که ممکن است در سیستم ادواری اتفاق افتد مقایسه و به راحتی در آموزشگاه حسابداری توجیه کرد.
انبار گردانی :
نکته قابل ذکر در این سیستم این است که واحدهای تجاری هرچند که از این سیستم استفاده می کنند ولی سالانه باید یکبار موجودی کالای خود را شمارش کنند (انبار گردانی). شمارش فیزیکی موجودی کالا باعث حصول اطمینان از برابری موجودی فیزیکی پایان دوره با موجودی کالای دفاتر و سوابق حسابداری می شود.
به طور کلی می توان دو سیستم فوق را به صورت زیر با یکدیگر مقایسه نمود :
سیستم ادواری :
۱- نیازی به نگهداری سوابق موجودی کالا نیست.
۲- موجودی کالا حداقل یکبار در سال شمارش می شود.
۳- برای کالاهای ارزان قیمت مورد استفاده قرار می گیرد.
سیستم دایمی :
۱- سوابق مستمر خرید و فروش کالا را نگهداری می کند.
۲- موجودی کالا باید یکبار در سال شمارش می شود.
۳- برای هر نوع کالایی می تواند استفاده می شود.
در درس های بعد بیشتر راجع به نحوه حسابداری این سیستم ها صحبت خواهیم کرد.
بخش اول مهمترین وظایف واحد حسابداری و حسابدار مسئول در بیشتر شرکت ها و آموزشگاه حسابداری به شرح زیر خلاصه می شود.
۱-همکاری بامدیر عامل در تهیه برگ ها ،فرم ها ،اوراق ،کارت ها دفاتر مورد نیاز.
۲-همکاری با مدیر عامل در تهیه و ثبت و پلمپ دفاتر روزنامه و کل در مرجع ثبت شرکت ها.
۳-بررسی و کنترل مدارک.
۴-رعایت مقررات قانون تجارت، قانون مالیات های مستقیم، قانون شرکت های و سایر قوانین و مقررات جاری از جمله آئین نامه نحوه تنظیم و تحریر و نگاهداری دفاتر واسناد و مدارک.
۵-تنظیم اسناد حسابداری و ثبت عملیات (بر اساس اسناد حسابداری) در دفتر (دفاتر) روزنامه و نیز انتقال اقلام دفتر (دفاتر) روزنامه به دفتر کل و دفاتر (کارتها) معین.
۶-تهیه تراز آزمایشی ماهانه (رفع اشتباهات ومغایرت های احتمالی طبق رویه های قابل قبول و ارائه آن به مدیر عامل.
۷-تحریر چک بر اساس اسناد خرید و اسناد هزینه طبق دستور مدیر عامل.
۸-تهیه صورت مغایرات بانکی ماهانه (رفع اشتباهات ومغایرت های احتمالی) طبق رویه قابل قبول و ارائه آن به مدیر عامل.
۹-نظارت بر جریان وجوه و جریان کالا از طریق استقرار کنترل های مطلوب در حسابداری و آموزشگاه حسابداری .
۱۰-تهیه لیست حقوق و مزایای کارکنان طبق فرم ها و نمونه ها و لیست ها وفرم های مکمل آن (از جمله فرمهای مورد نیاز در رابطه با مراجع مالیاتی و تامین اجتماعی).
۱۱-تهیه تراز آزمایشی پایان دوره مالی (رفع اشتباهات ومغایرت های احتمالی طبق رویه قابل قبول).
۱۲-تهیه آمار واطلاعات مالی در مورد وضعیت و موجودی انبار در مواقعی که مدیر عامل تعیین می نماید.
۱۳-تعیین حساب هایی که پایان سال نیاز به اصلاح دارد و ثبت عملیات اصلاحی در دفاتر.
۱۴-همکاری با مسئولین شرکت در انبار گردانی و تطبیق صورت موجودی های عینی با موجودی های دفتری (رفع اشتباهات و مغایرت های احتمالی طبق رویه قابل قبول).
بخش دوم مهمترین وظایف واحد حسابداری و حسابدار و آموزشگاه حسابداری مسئول در بیشتر شرکت ها به شرح زیر خلاصه می شود.
۱۵-تهیه صورت های مالی نهایی(صورت صورت
سود و زیان، ترازنامه و جریان وجوه نقد).
۱۶-بستن
حسابهای موقت و تهیه تراز اختتامی.
۱۷-تهیه
صورت تقسیم درآمد ویژه و صورت ها و یادداشت های مربوط طبق پیشنهاد مدیر عامل.
۱۸-بایگانی
اسناد، برگه ها، اوراق، کارت ها، و دفاتر به منظور استفاده مطلوب و حفظ نگهداری
آنها.
۱۹-مراجعه
به ادارات و موسسات برای انجام امور محوله از طرف مدیر عامل در رابطه با امور مالی.
۲۰-رسیدگی
به هرگونه اختلاف حساب شرکت با اشخاص طرف حساب قرارداد با شرکت.
۲۱-همکاری
با هیات مدیره و مدیر عامل در ارسال مدارک مربوطه به مجمع عمومی و اظهار نامه
مالیاتی و مدارک مربوطه به حوزه عملیاتی شرکت در موعد مقرر.
۲۲-همکاری
با مدیر عامل در محاسبه و پرداخت مالیات ها، حق بیمه و سایر پرداخت های قانونی.
۲۳-همکاری
با مسئولین واحدهای تابعه وزارت امور اقتصادی و دارائی و بازرس (بازرسان)
شرکت و سایر مسئولین در انجام وظایف قانونی آنها زیر نظر مدیر عامل.
۲۴-همکاری
با مدیر عامل در دفاع از حقوق قانونی شرکت در برابر حوزه و کمیسیون های مالیاتی و
سایر مراجع.
۲۵-همکاری
با مدیر عامل در استقرار نظام کنترل داخلی مطلوب.
۲۶-همکاری
در تحویل و تحول هیات های مدیره جدید و قدیم و تهیه مدارک های لازم برای تحویل و
تحول. و آموزشگاه حسابداری
۲۷-انجام
سایر وظایف حسابداری.
حسابداری عبارت است از فن طبقه بندی، ثبت، خلاصه و تجزیه و تحلیل ارقام، در آمد و هزینه منطبق با نیازهای موسسه.
به عبارت دیگر حسابداری عبارتست از ثبت و طبقه بندی و خلاصه کردن حساب ها و اسناد مالی (عزیز نبوی 1341)
حسابداری فعالیت خدماتی است که وظیفه اش فراهم کردن اطلاعات کمی (دارای ماهیت مالی) است. اطلاعات فراهم شده توسط حسابداری، در تصمیم گیری های اقتصادی توسط مدیریت و آموزشگاه حسابداری ، سودمند می باشد.
از آنجاییکه محصول نهایی حرفه حسابداری مبنای تصمیمات اقتصادی اشخاص ذینفع از جمله مدیران، سهامدارن، اعتباردهندگان، دولت و غیره قرار می گیرد.
بنابراین می توان گفت که یکی از اهداف رشته حسابداری آموزش نیروی انسانی متخصص در جمع‌آوری، طبقه‌بندی، ثبت، خلاصه کردن اطلاعات و تهیه گزارشات مالی مطابق معیارهای از پیش تعیین شده از جمله استانداردها و اصول حسابداری می باشد.
در دنیای متغیر بازرگانی و صنعتی، نقش حسابداری عملا و به تدریج تکامل پیدا کرده است و علاوه بر وظیفه کنترل که نتیجه بسیار طبیعی کار حسابداری است، در موسسات اقتصادی با برنامه ریزی بازرگانی و پیش بینی های اقتصادی نیز نقش مهمی را بر عهده گرفته است.
رشته حسابداری اولین بار در دهه ی 1330 با تاسیس اولین آموزشگاه های عالی و دانشکده های خصوصی از جمله آموزشگاه عالی حسابداری شرکت ملی نفت ایران، دانشکده علوم اداری و موسسه ی عالی حسابداری مطرح گردید.
مقاطع تحصیلی :
حسابداری رشته است که دارای مقاطع مختلف تحصیلی است. این مقاطع عبارت اند از:
1) مقطع کاردانی که طول دوره آن 2 سال است.
2) مقطع کارشناسی ناپیوسته که طول دوره آن 2 سال است. (بعد از گذراندن دوره کاردانی)
3) مقطع کارشناسی پیوسته که طول دوره آن 4 سال است.
4) مقطع کارشناسی ارشد که طول دوره آن 2 سال است.
5) مقطع دکتری که طول دوره آن 4 سال است.
در حال حاضر، امکان ادامه تحصیل در مقاطع کارشناسی ارشد، کارشناسی پیوسته، کارشناسی ناپیوسته و کاردانی پیوسته در موسسه آموزش عالی زند وجود دارد.
تعداد واحد های مورد نیاز برای هر مقطع:
1)مقطع کاردانی 82 واحد.
2) مقطع کارشناسی ناپیوسته 72 واحد.
3) مقطع کارشناسی پیوسته 152 واحد.
4) مقطع کارشناسی ارشد 31 واحد.
5) مقطع دکتری 30 واحد.
در صورت تغییر رشته از سایر رشته ها به رشته حسابداری در آموزشگاه حسابداری ، تعدادی واحد به انتخاب شورای گروه حسابداری، به صورت جبرانی باید توسط دانشجو اخذ شود.