این روزها تلگرام پای ثابت اپلیکیشن‌های موبایلی نصب‌شده روی گوشی‌های هوشمند ایرانیان است. همین محبوبیت باعث شده روزانه حرف و حدیث‌های زیادی پیرامون این اپلیکیشن رد و بدل شود و خبرهای زیادی درباره‌اش مخابره شود؛ از شایعات مربوط به فیلتر شدن آن گرفته تا شایعاتی چون هک تلگرام و حذف تلگرام و...
تلگرام در ابتدا پیام‌رسانی شبیه واتس اپ بود، اما به مرور زمان و با خلق ایده‌های نو توانست با رشدی فزاینده به یکی از مطرح‌ترین اپلیکیشن‌ها تبدیل شود. این اپلیکیشن هم اکنون یکی از سریع‌ترین، پرمخاطب‌ترین و ایمن‌ترین پیام‌رسان‌های آنلاین است.
سادگی، سرعت بالا، امکانات منحصربه‌فردی همچون ربات‌های تلگرامی و کانال‌های اختصاصی، و همچنین فیلترشدن برخی اپلیکیشن‌های مشابه همچون وی‌چت و وایبر در ایران باعث شده تلگرام پرمخاطب‌ترین اپلیکیشن حال حاضر بین ایرانیان باشد.
حالا دیگر جملاتی همچون فایلش رو برام تلگرام کن همچون گوگل کن بین کاربران جا افتاده است.
در کنار همه قابلیت‌های مفید تلگرام، امکاناتی در آن وجود دارد که یا آنقدر پیش‌پاافتاده است که کسی توجهی به کاربردشان نمی‌کند یا آن‌طور که باید و شاید، کاربران این اپلیکیشن از آنها مطلع نشده‌اند. امکانات دیگری هم هستند که لابه‌لای امکانات مهم‌تری مثل راه‌اندازی سرویس کانال گم یا مخفی شده‌اند، تا جایی که بسیاری از کاربران از آنها بی‌خبرند.
در این مقاله شما را با انواع ترفندهای ناآشنا و بعضا مخفی تلگرام آشنا می‌کنیم.
پیش از مطالعه ادامه مقاله به این نکته دقت داشته باشید که برای استفاده از برخی ترفندهای معرفی‌شده باید حتما از آخرین نسخه منتشرشده تلگرام استفاده کنید. بنابراین اگر از همچنان از نسخه‌های قدیمی تلگرام استفاده می‌کنید آن را آپدیت کنید تا علاوه بر امکان استفاده از ترفندهای مخفی معرفی‌شده از امکانات جدید تلگرام در کنار امنیت بیشتر آن استفاده کنید.
آخرین نسخه تلگرام را همواره می‌توانید از گوگل پلی یا کافه بازار دریافت کنید.
۱- ارسال به خودی!
شاید برای شما هم اتفاق بیفتد که یک پک استیکر دانلود کنید و قصد داشته باشید محتویات پک را چک کنید تا ببینید که مناسب مخاطبان شما هست یا نه. یا مثلا بخواهید ویدئو آپلود کنید، ولی سابقه داشته که ویدئوی آپلودشده بدون صدا باشد یا اصلا پخش نشود! پس بهتر است ابتدا در محلی آپلودش کنید که بقیه نمی‌بینند! علاوه بر آن، اگر شما هم مثل من همیشه نکات مهمی را که در طول روز به آنها نیاز دارید جایی یادداشت می‌کنید تا سرفرصت آنها را طبق لیست انجام دهید، با استفاده از این ترفند می‌توانید یک دفترچه یادداشت خصوصی برای خود در تلگرام داشته باشید. حتی برای تبادل فایل از یک دستگاه به دستگاه دیگر نیز می‌توانید از این ترفند استفاده کنید و درواقع می‌توانید از صفحه خودتان مانند حافظه جانبی یا کول دیسک آنلاین استفاده کنید.
همان طور که می‌دانید، در حالت معمول شما نمی‌توانید برای خودتان در تلگرام پیام بفرستید، اما با استفاده از ترفند ساده زیر می‌توانید این قابلیت را به تلگرام خود اضافه کنید.
مسیر زیر را پیش بگیرید تا به صفحه خودتان دسترسی داشته باشید. ابتدا اگر username ندارید، برای خودتان یکی بسازید. برای این منظور مسیر Settings, Info, Username را پیش بگیرید و آن را انتخاب کنید (پیش‌فرض این گزینه None است). نام کاربری دلخواه و البته موجود خود را انتخاب کنید. حال می‌توانید در صفحه یکی از دوستان نزدیکتان این نام کاربری را بعد از علامت @ وارد کنید (مثلا اگر یوزرنیم شما GSM است، بنویسید GSM@) و دکمه ارسال را بزنید. متن تایپ‌شده باید با رنگ آبی نمایش داده شود. با کلیک روی این متن می‌توانید به پروفایل خود بروید و با کلیک روی علامت پیام وارد پی‌وی خود شوید و هرچه می‌خواهد دل تنگتان، بگویید و بنویسید و ارسال کنید!
علاوه بر انتخاب Username و روش بالا راه دیگری هم وجود دارد.
کافی است شماره تلفنی را که با آن در تلگرام عضو شده‌اید در دفترچه تلفن همراه خود با نام خودتان ذخیره کنید تا همانند دوستان جدیدی که به تلگرام می‌پیوندند و شما آنها را در اپلیکیشن تلگرام مشاهده می‌کنید، خودتان را هم در تلگرام خودتان پیدا کنید و برای خودتان پیام و فایل بفرستید.
۲- تصاویر را بدون افت کیفیت ارسال کنید
اگر دقت کرده باشید، هنگامی که در تلگرام تصویری ارسال می‌کنید به صورت اتوماتیک کیفیت تصویر ارسال‌شده پایین می‌آید و درواقع تصویری که گیرنده پیام شما دریافت می‌کند حجم پایین‌تر و قاعدتا کیفیت پایین‌تری دارد. البته این موضوع مزیت است و باعث می‌شود درمجموع تصاویر خیلی سریع‌تر دریافت و مشاهده شوند و حجم اینترنت کمتری نیز مصرف گردد.
اما گاهی قصد دارید تصویری برای فردی ارسال کنید تا او پس از دریافت نسبت به چاپ آن تصویر اقدام کند. اینجاست که باید جلو پایین آمدن کیفیت عکس توسط تلگرام را بگیریم.
درواقع گیرنده پیام باید دقیقا همان فایلی را دریافت کند که شما ارسال کرده‌اید، بدون تغییر اندازه و تغییر کیفیت آن.
برای این منظور ترفند بسیار ساده‌ای وجود دارد: کافی است به جای ارسال عکس روی دکمه ارسال فایل (که آیکونی شبیه سنجاق کاغذ دارد) کلیک کنید و سپس عکس موردنظر خود را از این طریق برای مخاطبتان ارسال کنید و دیگر نگران پایین آمدن کیفیت آن نباشید.
۳- مشاهده مطالب کانال‌های مورد نظر بدون عضویت در آنها
همان طور که می‌دانید، برای دنبال کردن مطالب کانال‌های تلگرامی باید ابتدا عضو آنها (Join) شد. عضویت در کانال موجب می‌شود روزانه صدها و شاید هزاران مطلب و عکس و ویدئو برای شما ارسال شود و علاوه بر آن مدیران کانال می‌توانند لیست اعضای کانال خود را مشاهده و حتی برای آنها پیام ارسال کنند. این موضوع گاهی موجب دریافت پیام‌های اسپم و ناخواسته از افراد غریبه می‌شود.
اما ترفندی مخفی وجود دارد تا بدون آنکه عضو کانال شوید، بتوانید مطالب آن کانال را مشاهده کنید. مدیر کانال نیز نمی‌تواند متوجه استفاده شما از کانال شود و درواقع شما جزو کاربران دنبال‌کننده کانال محسوب نمی‌شوید.
برای این منظور کافی است نام کاربری کانال را به همراه علامت @ در متن چت یکی از دوستان نزدیکتان بنویسید (یا با استفاده از همان ترفند ابتدایی «ارسال به خود» نام کاربری کانال موردنظر را در صفحه چت خودتان تایپ و ارسال کنید). سپس روی آن کلیک کنید تا وارد کانال مورد نظر شوید. حالا مشاهده می‌کنید که بدون اینکه روی دکمه Join کلیک کرده باشید می‌توانید مطالب کانال را ببینید. در متن چت‌های شما هم سابقه‌ای از عضویت شما در کانال و دریافت مطالب جدید به چشم نخواهد خورد.
۴- حذف مخاطب یا Contact
تلگرام یک لیست مخاطبان مخفی و سرورمحور دارد؛ یعنی اگر در هر دستگاهی که قبلا حساب خود را فعال کرده‌اید مخاطبینی ذخیره کرده باشید، در دیگر دستگاه‌های متصل به حساب تلگرامتان نیز ذخیره می‌شوند، حتی اگر دستگاه شما تازه و بدون مخاطب قبلی باشد!
این موضوع هم یک مزیت و هم یک ضعف بزرگ محسوب می‌شود. ضعف بزرگ آن ناتوانی در حذف از سرور تلگرام است که با استفاده از ترفند زیر این مشکل از بین می‌رود.
برای پاک کردن مخاطب موردنظر تصویر مخاطب را در صفحه چت با او لمس کنید. سپس هنگامی که اطلاعات شخصی مخاطب باز شد، روی علامت سه نقطه در بالای سمت راست صفحه ضربه بزنید و سپس Delete را بزنید تا مخاطب برای همیشه از لیست دوستان شما حذف شود.
۵- حذف کامل اکانت و فعالیت‌های قبلی شما در تلگرام
اگر به هر دلیل قصد دارید اکانت تلگرامی خود را حذف کنید کافی است ابتدا به آدرس https://my.telegram.org/deactivate بروید و شماره موبایل خود را وارد کنید و روی Next کلیک کنید. در همین لحظه پیامی به اکانت تلگرام شما فرستاده می‌شود که حاوی یک کلمه عبور است.
اکنون کافی است کلمه عبور دریافتی را در قسمت Passwords وارد کنید و روی Sign In کلیک کنید. اکنون به صفحه‌ای منتقل می‌شوید که در آن علت حذف اکانت تلگرام از شما پرسیده می‌شود.
کافی است در بخش ?Why are you leaving عبارت I don’t use Telegram sometimes (یا هر چیز دیگری) را تایپ کنید و روی گزینه Done کلیک کنید. حالا برای اطمنیان سوالی از شما پرسیده می‌شود که باید گزینه Yes ,delete my account را انتخاب کنید. اکنون اکانت و سابقه فعالیت شما در تلگرام کاملا پاک می‌شود.
۶- حذف تصاویر پروفایلی که قبلا از آنها استفاده کرده‌اید
احتمالا به این موضوع دقت کرده‌اید که همواره می‌توانید تصویر آواتار یا همان پروفایل دوستانتان را در تلگرام مشاهده کنید و حتی می‌توانید تصاویر قدیمی‌تر برخی از آنها را که قبلا برای پروفایل‌شان در نظر گرفته بودند نیز مشاهده کنید. اما اگر علاقه‌ای ندارید که کاربران تصاویر پروفایل قبلی شما را مشاهده کنند، ترفند کوچکی وجود دارد.
برای این کار، هر گاه تصمیم به تغییر عکس پروفایل گرفتید، ابتدا عکس قبلی خود را پاک کنید و سپس عکس جدید را انتخاب کنید. برای پاک کردن عکس فعلی خود به بخش تنظیمات بروید و روی علامت دوربین کلیک کنید و گزینه Delete photo را انتخاب کنید. برای انتخاب تصویر جدید نیز به قسمت تنظیمات بروید و روی دوربین کلیک کنید و و تصویر جدید را انتخاب کنید. در این صورت دیگر تصاویر قبلی شما برای دیگران قابل مشاهده نیست.
۷- صرفه‌جویی قابل توجه در مصرف اینترنت تنها با یک تنظیم ساده
داشتن دوستان زیاد تلگرامی در کنار عضویت در گروه‌ها و کانال‌های متعدد از مهم‌ترین دلایلی هستند که باعث می‌شوند اینترنت دیتای گوشی شما یا اینترنت وایرلسی که به آن متصلید مانند یخی که در معرض تابش شدید آفتاب تابستانی است با سرعت هرچه تمام‌تر به پایان برسد!
همین موضوع باعث می‌شود خیلی از افراد مجبور به ترک گروه‌ها و کانال‌هایشان، به دلیل حجم بالای مطالب ارسالی آنها، شوند. بعضی افراد هم که از پس خرید اینترنت برنمی‌آیند ترجیح می‌دهند عطای تلگرام را به لقایش ببخشند و استفاده از تلگرام را به طور کلی کنار بگذارند!
اما برای رفع این مشکل هم تنظیم کوچکی در تلگرام وجود دارد.
دلیل مصرف بالای اینترنت در تلگرام دریافت اتوماتیک تصاویر، ویدئوها و پیام‌های صوتی در گروه‌ها و کانال‌هاست، در حالی که شاید مایل نباشید خیلی از آنها را مشاهده کنید. درنتیجه کافی است جلو دانلود اتوماتیک آنها را بگیرید.
برای این منظور وارد Settings شوید. در بخش Automatic media download سه گزینه مشاهده می‌کنید که به تنظیم این مورد در اینترنت گوشی، وایرلس و اینترنت رومینگ مربوط است. کافی است وارد هرکدام از موارد دلخواه شوید و تیک تمام گزینه‌ها را بردارید.
از حالا به بعد تصاویر و ویدئوهای دریافتی به صورت محو دیده می‌شوند و برای تماشا یا گوش دادن به آنها لازم است روی آنها کلیک کنید. با کلیک روی آن روند دریافت فایل شروع می‌شود و سپس می‌توانید تصویر و ویدئو یا پیام صوتی مورد نظر را مشاهده کنید یا گوش دهید.
با همین تنظیم کوچک خواهید دید که هر ماه حجم قابل توجهی از اینترنت مصرفی شما کاهش می‌یابد.
۸- ایجاد نظرسنجی در داخل گروه‌های تلگرامی
گاه پیش می‌آید که در یک گروه تلگرامی نیاز به نظرسنجی دارید. ربات Vote یک ربات داخلی است که با آن به راحتی می‌توانید داخل یک گروه نظرسنجی آنلاین راه بیندازید و نظر سایر افراد حاضر در گروه را در رابطه با موضوعی خاص جویا شوید.
برای این منظور در بخشی که پیام موردنظرتان را تایپ می‌کنید عبارت @vote را تایپ کنید و سپس یک فاصله خالی بزنید. حالا در پنجره کوچکی که به شما نمایش داده می‌شود روی عبارت Create new poll کلیک کنید. سپس باید به صورت اتوماتیک برای ساخت نظرسنجی وارد ربات رسمی تلگرام شده باشید.
ابتدا سوال موردنظرتان را تایپ و ارسال کنید. (مثلا: برای تفریح روز جمعه چه گزینه‌ای پیشنهاد می‌کنید؟)
سپس اولین پاسخ مدنظرتان رو بنویسید و ارسال کنید. (مثلا: پیاده‌روی)
دومین پاسخ مدنظرتان را هم همانند بالا بنویسید و ارسال کنید. (مثلا: دوچرخه‌سواری)
هر تعداد پاسخ موردنظر را می‌توان اضافه کرد.
پس از ارسال تمام پاسخ‌های احتمالی برای نظرسنجی، عبارت /done را تایپ کنید تا نظرسنجی تکمیل و آماده انتشار شود.
حالا به صورت اتوماتیک دوباره به صفحه چت گروه قبلی خود بازمی‌گردید.
دوباره عبارت @vote را تایپ کنید و یک فاصله خالی بزنید. این بار خواهید دید علاوه بر گزینه Create new pollنظرسنجی‌ای که قبلا ساخته بودید نیز نمایش داده می‌شود. کافی است روی عنوان نظرسنجی کلیک کنید.
کار تمام است! نظرسنجی شما در گروه موردنظرتان ارسال شده و کاربران به راحتی با لمس یکی از گزینه‌های از پیش تعریف‌شده می‌توانند به نظرسنجی شما رای دهند.
۹- تغییر شماره تلفن در تلگرام
یکی دیگر از ترفندهای جالب تلگرام قابلیت تغییر شماره تلفنی است که با آن در تلگرام ثبت نام کرده‌اید. ممکن است بعد از مدتی کار با تلگرام مایل نباشید با تلفنی که ابتدا ثبت نام کرده‌اید در آن فعالیت کنید یا مثلا قصد واگذاری یا فروش خط تلفن‌تان را دارید یا سیم کارت جدید دیگری خریداری کرده‌اید و مایلید با آن شماره در تلگرام فعالیت کنید. تلگرام برای چنین مواقعی تنظیم کوچکی دارد که با آن می‌توانید طی چند مرحله کوتاه شماره ثبت‌شده در اکانت تلگرامی خود را تغییر دهید و تمام اطلاعات اکانت تلگرام خود را از قبیل چت‌ها، عکس‌ها و فیلم‌ها به شماره جدید انتقال دهید.
توجه کنید که با تغییر شماره تلفن در تلگرام، شماره قبلی شما به طور کلی از تلگرام حذف می‌شود. همچنین مخاطبین شما از شماره جدیدتان نیز باخبر می‌شوند و می‌توانند شماره‌تان را ببینند.
برای تغییر شماره تلفن در تلگرام، ابتدا تلگرام را باز کنید و وارد Settings شوید.
- در صفحه‌ای که ملاحظه می‌کنید، شماره تلفن شما مشخص است که باید آن را لمس کنید.
- حالا روی Change Number کلیک کنید.
- در صفحه‌ای که مشاهده می‌کنید باید شماره جدید را وارد کنید و سپس کد فعالسازی‌ای را که تلگرام به شماره جدیدتان فرستاده وارد نمایید.
- ملاحظه می‌کنید که تلگرام شما روی شماره جدید به همراه تمام محتویات آن انتقال می‌یابد.
۱۰- جلوگیری از اضافه شدن ناخواسته به گروه‌ها
از اینکه مدام آشنا و غریبه شما را در کانال‌ها و گروه‌های مختلف اضافه می‌کنند در عذابید؟
برای حل این مشکل راه حل ساده‌ای وجود دارد.
ابتدا در بخش Settings گزینه Privacy and Security را لمس کنید. در اینجا بخش Groups اضافه شده است، آن را انتخاب کنید. ابن بخش به طور پیش‌فرض روی Everybody تنظیم شده است که می‌توانید آن را روی My Contacts تنظیم کنید تا فقط دوستان شما قادر به اضافه کردن شما به گروه‌های تلگرامی باشند.
همچنین در بخش پایین اگر تعدادی از دوستان و افراد لیست هنوز بدون اجازه، شما را به گروه‌های تلگرام اضافه می‌کنند می‌توانید لیست استثنای Never Allow تعریف کنید تا آنها هرگز نتوانند شما را ناخواسته به گروه‌ها و کانال‌ها اضافه کنند.
در صورتی که بخش بالا روی My Contacts باشد، با لمس Add User بخش Never Allow می‌توانید شخص موردنظر را از لیست انتخاب کنید.
در دو قسمت پیشین در مورد ویژگی های فردی و خصلت های شخصی خبرنگاران اخبار ورزشی مطالبی را خواندید. در این بخش در مورد ویژگی های حرفه ای خبرنگار نکاتی را یادآور می شویم.
ویژگی های حرفه ای خبرنگار
کسی که حرفه ی خبرنگاری را برمی گزیند باید توانایی های لازم برای اجرای وظایف این شغل را فراگیرد. مهم ترین خصوصیات حرفه ای برای خبرنگاران را می توان این گونه برشمرد:
- آشنایی با قواعد نگارش و ادبیات فارسی
- فراگیری اصول و روش های سوژه یابی ، تنظیم و تدوین خبر، گزارش و مصاحبه
- تشخیص ارزش های خبری
- توانایی یادداشت برداری و تند نویسی
- توانایی کار با فناوری های دریافت و ارسال خبر
- آشنایی کامل با فضای مجازی و توانایی کار در این محیط
- دارا بودن اطلاعات عمومی مناسب در کلیه زمینه ها
- فراگیری اطلاعات تخصصی و جامع در مورد حوزه فعالیت خبری خود
- آگاهی کامل از وقایع جاری و مسایل روز داخلی و خارجی
- آگاهی از سیاست های خبری رسانه
- شناخت منابع خبری
کسب تخصص های گفته شده نیازمند مطالعه ، پشتکار ، تمرین و حضور در فضای خبری و رسانه ای است .
حرفه خبرنگاری را می توان با شناگری مقایسه کرد.
اگر شما مدت ها در مورد فن شنا مطالعه کنید و روزهای متوالی در کنار استخر شاهد شنا کرد ن دیگران باشید هیچگاه شناگر ماهری نخواهید شد .
لازمه ی شناگری، رفتن به داخل آب و شنا کردن در قسمت کم عمق، نیمه عمیق و سپس عمیق استخر است.
برای خبرنگار شدن علاوه بر فراگرفتن اصول کار باید انواع خبر، مصاحبه و گزارش را از رسانه های جمعی ببینید و بخوانید و بشنوید و در نشریات گوناگون انوع مطالب را مطالعه کنید تا با روش ها ، ابتکارات ، تجربیات و نوآوری های سایر خبرنگاران آشنا شوید.
اما در کنار آن باید خودتان هم دست به کار شوید و تا می توانید بنویسید و بنویسید.
ضعف ها و ایرادهای کار خود را دریابید و برطرف کنید تا خبرنگاری حرفه ای شوید.
برای رسیدن به جایگاه یک خبرنگار حرفه ای به آنچه گفته شد خصوصیات دیگری را هم اضافه کنید:
- وقت شناسی و رعایت دقیق آن در هنگام ملاقات با دیگران ، مصاحبه ها و حضور در مجامع و مراکز مختلف و گردهمایی ها و البته توجه به زمان در آماده سازی وانتشار اخبار.
- بهره گیری از تجارب دیگران و تجربه اندوزی از فعالیت های روزمره خود.
- کنار گذاشتن پیش فرض ها در هنگام تهیه خبر و جست و جوی واقعیت ها
- پرهیز از تعصب و یکجانبه نگری
- همدلی با مخاطبان و شناخت آنان و تلاش برای اثر گذاری برمخاطب
- شناخت عرصه ی رقابتی رسانه بویژه در فضای مجازی
- آراستگی ظاهری و رعایت عرف جامعه خبرنگار اخبار ورزشی
در قسمت قبل با سه خصوصیت از ویژگی های فردی خبرنگار جدیدترین اخبار ورزشی آشنا شدید که عبارت بودند از کنجکاوی،تیزبینی و سرعت انتقال.
در این قسمت بخش دیگری از ویژگی های خبرنگاران حرفه ای را بیان می کنیم.
توانایی برقراری ارتباط– ارتباط گری مطلوب و قدرت برقراری ارتباط با دیگران از ضرورت های کار خبرنگاری است.خبرنگاری در این حرفه توفیق می یابد که بتواند با افراد مختلف ارتباط برقرار و اطلاعات مورد نظرش را از آنان کسب کند.
استعداد برقراری ارتباط با مردم و ایجاد رابطه ای صمیمی و خلاق، یک منبع عظیم برای خبرنگاران به منظوردستیابی به اطلاعات و کسب خبر محسوب می شود.
از آنجا که داشتن این توانایی علاوه بر شم و استعداد ذاتی دارای شیوه ای علمی و روشهای عملی است توصیه می شود هر خبرنگاری روشهای ارتباط موثر را به نحو مقتضی بگذراند این شیوه ها کمک می کند خبرنگار در برقراری ارتباط با مردم و منابع خبری خود موفق تر عمل کند.
شکیبایی– گاهی اوقات پی بردن به یک حقیقت یا شکافتن موضوعاتی پیچیده و مبهم، نیازمند صرف روزها و هفته ها وقت است و به دقت و صبر و تامل فراوان نیاز دارد.
صبوری برای گرفتن وقتی به منظور گفت و گو با اشخاص مورد نظر یا دستیابی به برخی منابع مطلع ، گاهی نیازمند صبرو شکیبایی است. رها کردن سوژه و انصراف از پیگیری موضوع ها به دلیل کم صبری باعث می شود که بسیاری از اخبار و گزارش هایی که می توانند تاثیر گذار باشند از دست بروند.
بنا بر این صبر و حوصله از دیگر خصوصیات یک خبرنگار حرفه ای است .
تحرک و توانایی جسمی– از الزامات تهیه خبر و کسب اطلاعات، تحرک و دوندگی است. این خصوصیت از ضرورت های کسب خبر از منابع گوناگون و حضور در صحنه های وقوع رویداد و برقراری ارتباط با منابع خبری برای کسب اطلاعات محسوب می شود.
داشتن روحیه ای پرتحرک باعث می شود خبرنگار در کمترین زمان ممکن در محل رویداد حاضر شود و برای دستیابی به جوانب گوناگون و جزییات واقعه به مکان های مختلف برود تا اطلاعات خود را تکمیل کند. به خبرنگاران توصیه می شود در برنامه روزانه خود حتما ورزش و تحرک جسمانی را داشته باشند .
اصولا خبرنگارانی که پس از چند سال به دلیل ارتقا پستی به دبیران و سردبیران تبدیل می شونند این تحرک را از دست می دهند لذا پیشنهاد می شود حتی در این رده خبری نیز انان برای خود حضور در میدان های خبری را پیش بینی کنند و میز تحریریه را رها کنند چرا که کمبود تحرک در کار خبر موجب خمودی فکر و ذهن می شود.
خلاقیت – قدرت ابتکار و خلاقیت در یافتن سوژه ها و نگارش مطالب و پروراندن آن ها از دیگر خصوصیاتی است که به خبرنگاران در تولید مطالب جذاب و خواندنی کمک می کند و مانع از ارائه ی تولیدات تکرای و کلیشه ای می شود . لذا به خبرنگاران توصیه می شود برای تقویت قدرت خلاقیت و ابتکار خود مطالعه داشته باشند و دایم مطالب دیگر رسانه ها داخلی و خارجی را رصد کنند. بی تفاوت نبودن به محیط اطراف در تقویت این ویژگی کمک می کند. خوب نگاه کردن ، خوب گوش دادن مثل یک کلاس درس به خبرنگاران ایده و فکر ارایه می دهد.
مسوولیت پذیری– در هر شغلی و جدیدترین اخبار ورزشی، مسوولیت پذیری یکی از اصلی ترین لوازم و عوامل موفقیت است و این خصوصیت در حرفه ی خبرنگاری جایگاه ویژه ای دارد. خبرنگار باید در برابر آنچه پیرامون وی رخ می دهد و آگاه سازی جامعه نسبت به واقعیات موجود، احساس مسوولیت کند و خود را موظف به کندوکاو و بررسی سوژه ها برای دستیابی به نتیجه بداند.
پاینبدی به اخلاق– آنچه خبرنگار منتشر می کند، در دسترس عموم مردم قرار می گیرد. بنابر این بروز خطا در ارائه ی اطلاعات گاهی اوقات حرمت اشخاص و آبروی آنان را در معرض مخاطره قرار می دهد .
لذا اخلاق حرفه ای حکم می کند خبرنگاران از ورود به حریم دیگران قبل از صدور حکم دادگاه های صالحه خودداری کنند. خروج از دایره انصاف و اخلاق و بی حرمتی به دیگران علاوه بر آنکه با وجدان حرفه مغایرت دارد برخلاف آموزه های دینی و اعتقادی است .
در قسمت بعد ویژگی های حرفه ای خبرنگاران را بیان خوهیم کرد.
در مباحث گذشته مطالبی در مورد چگونگی گردآوری ، تدوین و تنظیم خبر و اخبار ورزشی بیان شد. اکنون می خواهیم بدانیم خبرنگارانی که در پی کسب اطلاعات از رویدادها و تنظیم و تولید خبرمی روند باید چه ویژگی هایی داشته باشند .
در مورد حرفه خبرنگاری چه می دانید؟ خبرنگار باید چه توانایی هایی داشته باشد؟ آیا همه ی خصوصیات خبرنگاران موفق ، اکتسابی است؟ راه ها ی موفقیت در این شغل چیست و چه کارهایی باید انجام دهیم تا خبرنگاری موفق شویم؟
از خبرنگار و وظایفی که برعهده دارد تعاریف گوناگونی بیان شده است. در یک تعریف از خبرنگار گفته شده است " خبرنگار کسی است که با اتکا به ذوق و استعداد شخصی ، پس از گذراندن دوره تخصصی و همچنین با توجه به مسوولیت اجتماعی که این حرفه بر عهده ی او واگذار کرده، وظیفه ی کسب، تهیه، جمع آوری و تنظیم اخبار و ارسال آن را برعهده دارد. ( روزنامه نگاری نوین ، دکتر نعیم بدیعی)
تعاریف دیگری هم در مورد خبرنگار، ویژگی ها و وظایف او بیان شده است. از جمله آن که خبرنگار جوینده ی حقیقت است و با استفاده از استعدادهای ذاتی و تسلط حرفه ای سعی دارد واقعیت را به تصویر بکشد. او کشف واقعیت و اطلاع رسانی به مردم را وظیفه ی خود می داند.
خبرنگار به طور مداوم در مسیر خبر قرار دارد و در پی کسب اطلاع از اخبار و جریانات روز برای خود و تکمیل بانک اطلاعات شخصی خویش است و سعی می کند با استفاده از معلومات عمومی خود جویای علت هایی باشد که معلول آن به صورت آسیب های اجتماعی و فردی در جامعه بروز کرده است.
خبرنگار گوش و چشم مردم است و سعی دارد با قدرت تفکر و سرعت انتقال سریع خود ، مردم را در جریان مسایل روز قرار دهد .
خبرنگار دارای شم خبری است و با داشتن ذوق و استعداد خبرنگاری، کنجکاوی، تیزبینی و نکته سنجی و ضریب هوشی بیش از هوشمندی متوسط جامعه، وظایف خود را به انجام می رساند.
با آنچه گفته شد می توان ویژگی های خبرنگار را به دو دسته تقسیم کرد.
1 - ویژگی های فردی
2- توانایی های حرفه ای و تخصصی
اکنون هریک از این دو ویژگی را مورد بررسی بیشتر قرار می دهیم .
1- ویژگی های فردی
مهم ترین ویژگی های فردی خبرنگار را می توان این چنین برشمرد:
کنجکاوی – خبرنگار فردی کنجکاو و پیگیر با انگیزه هایی قوی برای یافتن علل و عوامل رویداد ها و فرایندهای مختلف است. فردی که به سادگی از کنار رویدادها و وقایع گوناگون عبور می کند و علاقه ای به دانستن علت وقوع و دلایل بروز حوادث از خود نشان نمی دهد ، نه قادر به یافتن سوژه های جالب و با ارزش خواهد شد و نه می تواند چنین سوژه هایی را بپروراند.
تیز بینی و نکته سنجی– از دیگر خصوصیات یک خبرنگار اخبار ورزشی تیزبینی و نکته سنجی است . گاهی یک سخن ساده یا یک رویداد معمولی، سرنخ هایی به دست می دهد که به تولید گزارشی جذاب و خواندنی می انجامد، به شرطی که در اختیار خبرنگاری تیزبین و نکته سنج قرار گیرد.
خبرنگار باید دارای ضریب هوشی بالاتر از متوسط جامعه باشد. از تیز بینی و نکته سنجی و درک مناسب ارزش های خبری به عنوان شم خبری نیز یاد می شود.
سرعت انتقال–سرعت انتقال عامل مهمی در موفقیت خبرنگار محسوب می شود . این توانایی به درک بهتر و سریع تر از موضوعات مهم می انجامد و در گردآوری اطلاعات ، طرح سوالات دقیق و عمیق وجمع بندی منطقی آنها تاثیرگذار است.
فردی که از سرعت انتقال مطلوبی برخوردار است می تواند از پیوند دادن سریع یافته های خود به نکات جدیدی دست یابد و سوژه های خبری تازه ای را فراهم کند.
ادامه این مبحث و سایر خصوصیات خبرنگاران را در بخش بعدی بخوانید.
ویژگی های خبرنگار حرفه ای برای اطلاع رسانی به شکل مطلوب و بهینه عبارتند از:
1- داشتن شم خبری:
کسی که در حرفه خبرنگاری جدیدترین اخبار ورزشی فعالیت دارد باید "شم خبری" داشته باشد و درک کند که چه موضوع یا رویدادی خبر و دارای ارزش خبری است. به نکاتی توجه کند و رویدادهای ظریف و کوچکی را در بخش های مختلف جامعه ببیند که شاید دیگران آن را نمی بینند و یا به آن بی توجه هستند. نگاه حرفه ای خبرنگاران به رویدادهای روزمره و عادی، می تواند سوژه های بکر و تازه برای رسانه ها و اخبار جذاب برای مخاطبان فراهم کند.
گرچه عده ای بر این باورند که شم خبری ذاتی است ولی یک خبرنگار می تواند با دقت، تمرین و تکرار، مهارت خود را تقویت کند و به اصطلاح خبر را استشمام کند.
2- آشنایی با نگارش و تنظیم خبر:
خبرنویسی مهارت خاصی نیاز دارد که منحصر به جمع‌آورى مطلب نمى‌شود بلکه هنر نگارش و تنظیم مطلب، خبر را جذاب و خواندنی می کند. خبرنگار باید برای نگارش و بیان معناى واقعى خبر به بهترین شکل خود، توانایى کاربرد صحیح کلمات و عبارات و رعایت ترتیب و تقدم آنها را داشته باشد. آشنایی لازم با نگارش خبر، خبرنگار را در نوشتن مطالب مناسب که نیازهای مخاطب را برطرف کند، یاری می‌دهد. نگارش درست و بدون غلط، رعایت زبان معیار و ایجاز در جمله بندی ها، مهارتی مهم برای خبرنگار موفق است. همچنین خبرنگار باید برای نگارش خبر بار معنایی و روانی کلمات و واژه ها را بداند و با مطالعه بیشتر دامنه واژه هایش را گسترده کند.
3- داشتن اطلاعات عمومی:
خبرنگار حرفه ای علاوه برتوانایی تهیه و نگارش خبر، باید سطح اطلاعات عمومی خود را افزایش دهد به اندازه ای که بتواند در فرآیند تهیه خبر از سوژه های مختلف، مطالب را درک و به خوبی به مخاطب ارائه کند. مطالعه مستمر در زمینه های مختلف و پشتوانه علمی، قدرت مانور خبرنگار را در نگارش و تنظیم خبر بیشتر می کند.
خبرنگار حرفه ای با گروه های مختلف اجتماعی بطور مستقیم و غیرمستقیم ارتباط دارد. برای مثال یک خبرنگار برای پوشش خبری همایش های علمی و یا مصاحبه با شخصیت های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و... باید درباره موضوعات مورد بحث اطلاع کافی داشته باشد تا بتواند خبر خوب و جذابی تهیه و بخش های مهم آن را برجسته کند.
امروزه رسانه ها برای ارتقای سطح حرفه ای خود، خبرنگاران را برای حوزه های مختلف سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، ورزشی و... تربیت می کنند تا آنها بتوانند خبرهای حوزه خود را بطور تخصصی پوشش دهند.
4- ساده نویسی:
یکی دیگر ویژگی های مهم خبرنگار موفق، نگارش ساده خبر یا ساده نویسی است.اگر خبرنگاری برای رسانه های تخصصی مانند نشریات حقوقی، پزشکی، مهندسی که مخاطب خاص دارد، مطالب خبری تهیه می کند، می تواند واژه ها و عبارات تخصصی همان رشته را به کار برد. اما برای تهیه اخبار در رسانه های همگانی که مخاطب آن اقشار مختلف جامعه هستند خبرنگار باید خبر را ساده بنویسد تا برای عامه مردم اعم از باسواد و کم سواد قابل درک باشد.
5- حرکت در مسیر خبر:
خبرنگار باید مسیر و راه های خبرگیری و زمان مناسب آن را تشخیص دهد و بتواند به خوبی در جریان رویدادها قرار گیرد. خبرنگاری موفق است که بداند خبر درست را از کجا به دست آورد، راه های سریع رسیدن به خبر چیست و همواره خود را برای تهیه خبر آماده کند. برخی وقایع و رویدادهای خبری از پیش تعیین شده هستند و خبرنگار زمان وقوع آن را می داند اما رویدادهایی است که احتمال وقوع آن ها می رود و خبرنگار با بهره گیری از تجربه و قریحه ی خود باید در مسیر رویداد قرار گیرد و خبر خود را به دست بیاورد.
6- ارتباط با مردم:
اساس کار خبرنگاری مردم هستند؛ بنابراین خبرنگاران باید پیوسته با مردم در ارتباط باشند تا با آگاهی از نیازها، احساسات، دیدگاه ها و خواسته های عموم افراد جامعه، آنها را بطور مطلوب در رسانه ها بازتاب دهند.همچنین مردم می توانند به منبعی برای خبرنگار و سوژه یابی خبر تبدیل شوند. به همین علت لازم است خبرنگار همواره ارتباط خود را با همه اقشار مردم حفظ کند.
7- مهارت ارتباطی:
خبرنگارانی که راحت تر بتوانند با همه گروه های اجتماعی ارتباط برقرار کنند، معمولا شانس بیشتری برای کشف حقایق دارند. خبرنگار باید بتواند خود را با صحنه هایی همچون تصادف، زلزله، سیل، آتش سوزی، جشن‌های ملی و مذهبی، مراسم ویژه، جنگ،راهپیمایی‌ها و... وفق دهد و مرتبط کند. همچنین بتواند با افراد مختلف اعم از کودک، نوجوان، جوان، پیر، کارگر و کارمند، هنرمند، قهرمان، دانشمند و یا اشخاصی با ویژگی های مثبت و منفی ارتباط برقرار کند. او باید بتواند با کودک خردسالی که تازه به مدرسه وارد شده است، گفت وگو کند و هم با پیرزن ۹۰ ساله‌ای که در خانه سالمندان دوران سخت زندگی خود را سپری می‌کند، همکلام شود. بنابراین مهارت‌هاى ارتباطى شرط لازم و اساسى براى تهیه خبر است و بدون آن خبرنگار با مشکل مواجه مى‌شود.
8- سرعت عمل:
زمان در خبرنگاری و تهیه خبر و جدیدترین اخبار ورزشی اهمیت بسیاری دارد و خبرنگار باید در اولین فرصت با دریافت اطلاعات لازم از منابع معتبر، خبر خود را تهیه، تنظیم و منتشر کند. سرعت عمل در تصمیم گیری و انتقال سریع خبر، از ویژگی های اساسی خبرنویسی است. اهمیت اطلاع رسانی، نیاز مخاطبان به دانستن سریع و بموقع اخبار و اطلاعات برای اتخاذ تصمیم درست و نیز توان رقابت با دیگر رسانه ها بر ضرورت سرعت عمل در خبررسانی افزوده است.
همچنین خبرنگار باید توانایی استفاده از تجهیزات پیشرفته روز را داشته باشد تا از رقیبان عقب نیفتاده و به سرعت عمل او در اطلاع رسانی کمک کند.
یک خبرنگار باید بداند که خبر کهنه برای مخاطبان جذابیتی ندارد امّا صحت خبر نباید فدای سرعت عمل شود.